Mục Lục
Ai được hưởng quyền thừa kế? là quyền của cá nhân được nhận phần tài sản do người đã qua đời để lại theo di chúc hoặc theo pháp luật. Việc xác định đúng quyền hưởng thừa kế giúp đảm bảo công bằng và tránh tranh chấp giữa các bên liên quan. Người thừa kế cần đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật để được hưởng di sản. Tìm hiểu chi tiết về quyền hưởng thừa kế qua bài viết sau đây để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Giới thiệu chung về quyền thừa kế
Quyền thừa kế là quyền của cá nhân được nhận tài sản của người đã qua đời theo quy định của pháp luật hoặc theo di chúc hợp pháp. Khi một người mất đi, tài sản mà họ để lại sẽ được phân chia cho những người thừa kế có quyền theo quy định. Vậy, ai được hưởng quyền thừa kế? Đây là câu hỏi quan trọng mà nhiều người quan tâm khi xảy ra các vấn đề liên quan đến thừa kế tài sản. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các đối tượng có quyền hưởng thừa kế, phân loại thừa kế theo pháp luật và theo di chúc, cũng như các quy định liên quan.
Các hình thức thừa kế phổ biến
Có hai hình thức thừa kế chính được pháp luật quy định:
Thừa kế theo di chúc
- Là hình thức người để lại tài sản (người chết) lập di chúc, chỉ định cụ thể ai được hưởng tài sản và tỷ lệ như thế nào.
- Di chúc phải hợp pháp và có hiệu lực theo quy định.
- Người thừa kế theo di chúc được hưởng tài sản theo đúng ý chí của người để lại di sản.
Thừa kế theo pháp luật
- Áp dụng khi người chết không để lại di chúc hợp pháp hoặc di chúc bị vô hiệu.
- Phân chia tài sản dựa theo quy định về hàng thừa kế trong Bộ luật Dân sự.
- Đảm bảo sự công bằng, tránh tranh chấp trong việc phân chia tài sản.
Ai được hưởng quyền thừa kế theo pháp luật?
Pháp luật Việt Nam quy định các đối tượng được hưởng thừa kế theo thứ tự ưu tiên gọi là các hàng thừa kế. Cụ thể như sau:
Hàng thừa kế thứ nhất
- Vợ hoặc chồng của người chết.
- Con (bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp).
- Cha mẹ (đẻ hoặc nuôi hợp pháp) của người chết.
Những người trong hàng này có quyền hưởng thừa kế trước. Nếu còn người trong hàng này thì những người ở hàng thừa kế thứ hai sẽ không được hưởng.
Hàng thừa kế thứ hai
- Ông bà nội, ông bà ngoại của người chết.
Nếu không còn ai trong hàng thừa kế thứ nhất, tài sản sẽ được chia cho hàng thừa kế thứ hai.
Hàng thừa kế thứ ba
- Anh chị em ruột của người chết.
Hàng thừa kế thứ tư
- Cụ nội, cụ ngoại của người chết.
Hàng thừa kế thứ năm
- Cô, chú, bác, cậu, dì của người chết.
Ai được hưởng quyền thừa kế theo di chúc?
- Người để lại di sản có quyền lập di chúc chỉ định người thừa kế theo ý muốn.
- Người được hưởng thừa kế theo di chúc có thể là bất kỳ ai, kể cả người không có quan hệ huyết thống hay pháp luật với người chết.
- Tuy nhiên, quyền thừa kế này không được xâm phạm đến phần di sản dành cho người thừa kế bắt buộc.
Người thừa kế bắt buộc là ai?
Pháp luật quy định một số đối tượng có quyền thừa kế bắt buộc, nghĩa là họ phải được nhận một phần di sản dù có hay không có di chúc, gồm:
- Con chưa thành niên hoặc con đang học đại học, cao đẳng.
- Người bị khuyết tật, mất khả năng lao động, đang phụ thuộc tài chính vào người để lại di sản.
- Cha mẹ, vợ hoặc chồng của người chết cũng thuộc nhóm được ưu tiên.
Phần di sản dành cho người thừa kế bắt buộc không thể bị người để lại di sản loại bỏ trong di chúc.
Các điều kiện để người thừa kế được hưởng tài sản
- Phải còn sống hoặc đang mang thai tại thời điểm người để lại di sản chết.
- Không thuộc diện bị tước quyền hưởng thừa kế (ví dụ người cố ý giết người để chiếm tài sản).
- Có đủ năng lực pháp luật dân sự hoặc có người đại diện hợp pháp.
Một số trường hợp đặc biệt trong quyền thừa kế
Người được nhận thừa kế khi đang mang thai
- Nếu người con được chỉ định thừa kế đang mang thai vào thời điểm người để lại di sản mất, thì đứa trẻ sinh ra sau đó cũng có quyền thừa kế.
Người từ chối nhận thừa kế
- Người được hưởng quyền thừa kế có thể từ chối nhận di sản.
- Việc từ chối phải được lập thành văn bản và thực hiện theo thủ tục pháp luật.
Quyền lợi và nghĩa vụ của người thừa kế
- Người thừa kế có quyền yêu cầu mở thừa kế, quản lý và phân chia tài sản thừa kế.
- Phải thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản mà người để lại di sản còn nợ.
- Có quyền khiếu nại, khởi kiện nếu có tranh chấp liên quan đến tài sản thừa kế.
Thủ tục hưởng quyền thừa kế
- Người thừa kế có thể làm thủ tục khai nhận thừa kế tại Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tại Tòa án.
- Thủ tục này đảm bảo quyền lợi pháp lý của người thừa kế được công nhận chính thức.
- Trong trường hợp tranh chấp, Tòa án sẽ giải quyết dựa trên quy định pháp luật.
Kết luận
Việc hiểu rõ ai được hưởng quyền thừa kế giúp bạn chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và những người thân trong gia đình. Quyền thừa kế được pháp luật bảo vệ chặt chẽ, nhằm đảm bảo tài sản được phân chia công bằng, hợp pháp.
Liên hệ Luật sư làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:
- Email: Luatminhlang@gmail.com
- Điện thoại: 0943.640.789 (Zalo)
- Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhlang
- Website: https://www.luatminhlang.vn/
Luật Minh Lang là một trong những Văn phòng luật sư chuyên về ly hôn hàng đầu tại Việt Nam. Với đội ngũ Luật sư giỏi, uy tín và chuyên nghiệp. Luật Minh Lang tự tin có thể giải đáp tất cả các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực này. Chúng tôi có thể hỗ trợ bạn giải quyết thủ tục một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam.
