Hướng dẫn lập di chúc tay theo Bộ luật Dân sự 2015

Lập di chúc tay là gì?

Lập di chúc tay là hình thức người để lại di sản tự viết tay toàn bộ nội dung di chúc nhằm thể hiện ý chí cá nhân về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. Đây là hình thức di chúc bằng văn bản không công chứng, không chứng thực, không cần người làm chứng nếu đáp ứng đủ điều kiện luật định. Theo Điều 628 và Điều 633 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc viết tay là một trong những loại hình di chúc hợp pháp, tuy nhiên để có giá trị pháp lý, người lập phải đảm bảo nội dung và hình thức đúng quy định.

 Ưu điểm và rủi ro khi lập di chúc tay

Ưu điểm:

  • Đơn giản, tiết kiệm chi phí
  • Không cần ra công chứng hoặc UBND
  • Linh hoạt, có thể tự lập tại nhà
  • Có thể giữ bí mật tuyệt đối về nội dung di chúc

Rủi ro:

  • Dễ bị làm giả, mất, hư hỏng
  • Bị tranh chấp về tính hợp pháp
  • Có thể bị cho là giả mạo, lập trong tình trạng không minh mẫn
  • Không rõ ràng dẫn đến mâu thuẫn trong chia thừa kế

Do đó, tuy di chúc tay là hợp pháp, nhưng người lập cần nắm vững các quy định pháp luật để tránh rủi ro.

Điều kiện để lập di chúc tay hợp pháp theo Bộ luật Dân sự 2015

Theo Điều 630 BLDS 2015, một di chúc hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện sau:

 Về người lập di chúc:

  • Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
  • Có thể lập di chúc từ 15 đến dưới 18 tuổi nếu được người giám hộ đồng ý

Về ý chí:

  • Tự nguyện, minh mẫn, sáng suốt khi lập di chúc
  • Không bị lừa dối, cưỡng ép hay đe dọa

Về nội dung và hình thức:

  • Nội dung không trái pháp luật, không vi phạm đạo đức xã hội
  • Ghi rõ họ tên người lập, người hưởng, tài sản để lại, cách phân chia
  • Phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc

Di chúc viết tay có thể không cần công chứng hay người làm chứng, miễn là thỏa mãn các điều kiện trên.

Hướng dẫn lập di chúc bằng tay theo luật 2025
Hướng dẫn lập di chúc bằng tay theo luật 2025

Di chúc viết tay có người làm chứng: Trường hợp nào cần?

Trong các tình huống sau, di chúc tay bắt buộc phải có người làm chứng:

  • Người lập di chúc không biết chữ
  • Không thể ký tên (phải điểm chỉ)
  • Lập di chúc miệng (trường hợp khẩn cấp)

Người làm chứng phải trên 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự, không có quyền lợi trong di chúc (không là người thừa kế hoặc thân nhân).

 Những ai không được hưởng di sản dù có tên trong di chúc tay?

Theo Điều 621 BLDS 2015, các đối tượng sau không được hưởng di sản, trừ khi người lập di chúc vẫn cho hưởng:

  • Người cố ý giết hoặc hành hạ người để lại di sản
  • Người lừa dối, ép buộc người lập di chúc
  • Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ với người để lại di sản

 Hiệu lực và hủy bỏ di chúc viết tay

  • Di chúc có hiệu lực từ thời điểm người lập di chúc qua đời.
  • Người lập có thể hủy hoặc thay đổi di chúc bất cứ lúc nào. Nếu có nhiều bản, bản sau cùng có hiệu lực.

Lưu ý khi lưu trữ di chúc tay

  • Nên giao bản di chúc cho người tin tưởng hoặc
  • Gửi văn phòng luật sư/công chứng viên giữ giùm
    Tránh để thất lạc, hư hỏng hoặc bị người khác can thiệp, sửa đổi

Kết luận

Lập di chúc tay là một lựa chọn hợp pháp, đơn giản và phù hợp với đa số người dân. Tuy nhiên, để tránh rủi ro pháp lý và tranh chấp sau này, người lập nên hiểu rõ các quy định của Bộ luật Dân sự 2015, đảm bảo nội dung di chúc rõ ràng, hợp pháp và đúng hình thức. Nếu có tài sản lớn, nhiều người thừa kế hoặc dự đoán có tranh chấp, bạn nên cân nhắc việc lập di chúc có công chứng, hoặc nhờ luật sư tư vấn chi tiết.

Liên hệ Luật sư làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:

Luật Minh Lang là một trong những Văn phòng luật sư chuyên về ly hôn hàng đầu tại Việt Nam. Với đội ngũ Luật sư giỏi, uy tín và chuyên nghiệp. Luật Minh Lang tự tin có thể giải đáp tất cả các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực này. Chúng tôi có thể hỗ trợ bạn giải quyết thủ tục một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam.

 

Bài viết liên quan

Đội ngũ luật sư

Lên đầu trang