Mục Lục
Việc xác định tài sản được thừa kế là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình phân chia di sản khi một người qua đời. Nếu không xác định đúng và đầy đủ, quá trình chia thừa kế có thể dẫn đến tranh chấp, mất đoàn kết trong gia đình hoặc vi phạm pháp luật. Vậy tài sản nào được coi là tài sản thừa kế? Làm thế nào để xác định rõ ràng tài sản của người đã mất? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tài sản thừa kế là gì?
Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản thừa kế bao gồm:
- Tài sản riêng của người đã mất;
- Phần tài sản thuộc sở hữu của người đã mất trong tài sản chung với người khác.
Tài sản này có thể là bất động sản (đất đai, nhà ở), động sản (tiền, xe cộ, vàng bạc), hoặc tài sản vô hình (quyền sử dụng đất, cổ phiếu, quyền sở hữu trí tuệ…).
Ý nghĩa của việc xác định tài sản được thừa kế
Việc xác định tài sản được thừa kế là cơ sở để:
- Chia di sản đúng theo pháp luật hoặc di chúc;
- Tránh tranh chấp tài sản giữa các thành viên gia đình;
- Thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước như thuế, lệ phí trước bạ;
- Bảo vệ quyền lợi của người thừa kế hợp pháp.
Các bước xác định tài sản được thừa kế
Kiểm tra quyền sở hữu tài sản
Tài sản để lại phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người đã mất. Cần kiểm tra các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu như:
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ đỏ;
- Giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm, cổ phiếu;
- Hợp đồng mua bán, giấy biên nhận tài sản;
- Giấy chứng nhận đăng ký sở hữu trí tuệ.
Lưu ý: Chỉ những tài sản thuộc quyền sở hữu của người chết tại thời điểm họ qua đời mới được coi là di sản thừa kế.
Phân biệt tài sản chung và tài sản riêng
Trong hôn nhân hoặc kinh doanh chung, cần phân biệt rõ tài sản riêng và tài sản chung:
- Tài sản riêng: được tặng cho, thừa kế riêng, có trước hôn nhân.
- Tài sản chung: được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, nếu không chứng minh được là tài sản riêng.
Ví dụ: Một căn nhà đứng tên hai vợ chồng thì chỉ 50% căn nhà là phần tài sản thừa kế của người chết.
Xác định tài sản đang tranh chấp
Nếu có tranh chấp về quyền sở hữu tài sản, việc chia thừa kế chỉ thực hiện được sau khi tranh chấp được Tòa án giải quyết rõ ràng.
Các loại tài sản có thể được thừa kế
Dưới đây là những tài sản thường thấy trong các vụ thừa kế:
Bất động sản
- Nhà ở, đất ở, đất nông nghiệp, đất rừng, đất thuê có thời hạn.
- Cần có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên người đã mất.
Động sản
- Xe máy, ô tô, tiền mặt, vàng bạc, đồ cổ, kim cương…
- Tài sản cần có hóa đơn, giấy tờ mua bán, đăng ký sở hữu.
Tài sản vô hình
- Quyền sử dụng đất (không có giấy đỏ nhưng có hợp đồng chuyển nhượng hợp pháp).
- Quyền sở hữu trí tuệ, quyền phát minh, quyền tác giả.
- Cổ phần, cổ phiếu, tài khoản ngân hàng.
Những tài sản không được coi là tài sản thừa kế
Không phải tài sản nào người chết từng sử dụng cũng là di sản để lại. Một số tài sản không được tính là tài sản thừa kế gồm:
- Tài sản thuộc quyền sở hữu riêng của người khác;
- Tài sản đã tặng cho, bán, chuyển nhượng trước khi chết;
- Tài sản bị cầm cố, thế chấp và đã xử lý xong;
- Tài sản dùng để thực hiện nghĩa vụ tài chính, nợ nần của người chết nếu còn trong hạn.
Giải quyết vướng mắc khi xác định tài sản được thừa kế
Tranh chấp tài sản giữa các thành viên
Khi có tranh chấp về nguồn gốc tài sản, có thể:
- Nhờ Tòa án phân xử;
- Thu thập chứng cứ, giấy tờ sở hữu;
- Hòa giải tại địa phương hoặc thông qua luật sư.
Tài sản không có giấy tờ
Nếu tài sản không có giấy tờ, người thừa kế cần:
- Xin xác nhận từ chính quyền địa phương;
- Làm chứng bởi người liên quan (hàng xóm, họ hàng);
- Cung cấp bằng chứng gián tiếp như hóa đơn, hình ảnh, nhân chứng…
Kết luận
Xác định tài sản được thừa kế là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình thừa kế. Việc thực hiện đúng quy trình, dựa trên pháp luật và minh bạch sẽ giúp các bên tránh được tranh chấp không đáng có. Nếu có khó khăn trong việc xác minh quyền sở hữu hay phân chia tài sản, hãy nhờ sự hỗ trợ từ luật sư hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Hy vọng rằng những thông tin bài viết trên sẽ hữu ích cho bạn. Liên hệ Luật sư làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:
- Email: Luatminhlang@gmail.com
- Điện thoại: 0943.640.789 (Zalo)
- Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhlang
- Website: https://www.luatminhlang.vn/
Luật Minh Lang là một trong những Văn phòng luật sư chuyên về ly hôn hàng đầu tại Việt Nam. Với đội ngũ Luật sư giỏi, uy tín và chuyên nghiệp. Luật Minh Lang tự tin có thể giải đáp tất cả các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực này. Chúng tôi có thể hỗ trợ bạn giải quyết thủ tục một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam
