Thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng 2025

Thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng là thời hạn pháp luật cho phép bên cho vay hoặc ngân hàng khởi kiện khi bên vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ. Theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện tranh chấp hợp đồng tín dụng là 03 năm kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm. Hiểu rõ quy định về thời hiệu giúp các bên bảo vệ quyền lợi, tránh mất quyền khởi kiện khi xảy ra tranh chấp.

Khái niệm thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng

Thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng là khoảng thời gian pháp luật cho phép bên có quyền (thông thường là ngân hàng hoặc bên cho vay) được khởi kiện tại Tòa án để yêu cầu giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng tín dụng.

Theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là 03 năm, kể từ ngày người khởi kiện biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Như vậy, trong hợp đồng tín dụng, thời hiệu khởi kiện thường được xác định từ thời điểm bên vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ, hoặc từ ngày ngân hàng phát hiện hành vi vi phạm của khách hàng vay vốn.

 Hợp đồng tín dụng là gì?

Theo khoản 16 Điều 4 Luật các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi 2017), hợp đồng tín dụng là sự thỏa thuận bằng văn bản giữa tổ chức tín dụng và khách hàng vay, trong đó quy định về việc cho vay, số tiền vay, thời hạn, lãi suất, phương thức trả nợ và quyền, nghĩa vụ của các bên.

Đây là loại hợp đồng đặc thù, mang tính thương mại – tài chính, chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp luật khác nhau như:

• Bộ luật Dân sự 2015;
• Luật các Tổ chức tín dụng 2010;
• Nghị định 21/2021/NĐ-CP về đăng ký biện pháp bảo đảm;
• Thông tư 39/2016/TT-NHNN hướng dẫn hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng.

 Thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng theo quy định pháp luật

 Thời hiệu chung – 03 năm

Căn cứ Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng là 03 năm kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.

➡ Ví dụ:
Ngân hàng cho khách hàng vay 500 triệu đồng, thời hạn trả là ngày 01/01/2022, nhưng khách hàng không trả. Như vậy, thời hiệu khởi kiện sẽ tính từ ngày 02/01/2022, và kéo dài đến hết ngày 01/01/2025.

Nếu quá thời hạn này mà ngân hàng chưa khởi kiện, Tòa án có thể từ chối giải quyết vụ án do hết thời hiệu (theo quy định tại Điều 184 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

Trường hợp đặc biệt không áp dụng thời hiệu

Theo Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện không áp dụng đối với các trường hợp sau:

• Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản;
• Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản;
• Một số trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Tuy nhiên, tranh chấp hợp đồng tín dụng là tranh chấp tài sản có thời hạn cụ thể, nên bắt buộc phải áp dụng thời hiệu 03 năm, trừ khi có quy định riêng của pháp luật ngân hàng hoặc tòa án xem xét theo tình tiết đặc biệt.

Cách xác định thời điểm bắt đầu tính thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng

Việc xác định thời điểm tính thời hiệu khởi kiện rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến tính hợp pháp của đơn khởi kiện. Theo hướng dẫn tại Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP, thời hiệu được tính từ ngày người có quyền biết hoặc phải biết quyền lợi của mình bị xâm phạm.

Cụ thể trong hợp đồng tín dụng:

• Nếu khách hàng không trả nợ đúng hạn: thời hiệu tính từ ngày ngay sau thời điểm đến hạn trả nợ.
• Nếu hợp đồng có nhiều kỳ hạn trả nợ: thời hiệu tính riêng cho từng kỳ bị vi phạm.
• Nếu ngân hàng đã gia hạn nợ: thời hiệu tính từ ngày hết hạn gia hạn ghi trong hợp đồng.

 Các trường hợp làm gián đoạn hoặc tạm ngừng thời hiệu khởi kiện

Theo Điều 156 và 157 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng có thể bị gián đoạn hoặc tạm ngừng trong các trường hợp sau:

 Tạm ngừng thời hiệu

Thời hiệu tạm ngừng khi có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến người khởi kiện không thể thực hiện quyền của mình (ví dụ: dịch bệnh, thiên tai, chiến tranh, hồ sơ bị tịch thu…).
Khi sự kiện chấm dứt, thời hiệu tiếp tục được tính lại từ đầu.

 Gián đoạn thời hiệu

Thời hiệu khởi kiện bị gián đoạn khi:

• Bên có nghĩa vụ thừa nhận nghĩa vụ nợ;
• Ngân hàng khởi kiện, nhưng đơn bị trả lại và sau đó nộp lại đúng quy định.

Khi gián đoạn, thời hiệu sẽ được tính lại từ đầu, giúp bên khởi kiện không bị mất quyền do thời hạn.

Hết thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng có khởi kiện được không?

Nếu đã hết thời hiệu 03 năm, ngân hàng hoặc bên cho vay vẫn có thể nộp đơn khởi kiện, nhưng Tòa án sẽ chỉ thụ lý nếu bị đơn không yêu cầu áp dụng thời hiệu.
Trường hợp bị đơn có yêu cầu, Tòa sẽ đình chỉ giải quyết vụ án (theo Điều 217 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

Tuy nhiên, các bên có thể thỏa thuận lại nghĩa vụ trả nợ hoặc lập văn bản công nhận nợ, khi đó thời hiệu sẽ được tính lại từ đầu.

Thủ tục khởi kiện tranh chấp hợp đồng tín dụng

Khi xảy ra tranh chấp, bên có quyền (thường là ngân hàng) thực hiện thủ tục sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Đơn khởi kiện;
• Hợp đồng tín dụng, phụ lục hợp đồng;
• Giấy nhận nợ, lịch sử trả nợ;
• Thông báo đòi nợ, giấy tờ chứng minh vi phạm nghĩa vụ.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Tòa án có thẩm quyền

Theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, hồ sơ nộp tại Tòa án nhân dân nơi bị đơn cư trú hoặc có trụ sở.
Nếu có thỏa thuận trọng tài thương mại, tranh chấp sẽ được giải quyết tại Trung tâm trọng tài.

Bước 3: Tòa án thụ lý và xét xử

Tòa án sẽ xem xét thời hiệu, xác minh chứng cứ, mở phiên hòa giải và xét xử theo quy trình tố tụng dân sự.

Một số lưu ý để không mất quyền khởi kiện

• Theo dõi sát thời hạn trả nợ, ghi rõ trong hồ sơ tín dụng.
• Gửi văn bản yêu cầu trả nợ đúng quy định, lưu giữ chứng cứ thời gian gửi.
• Nếu phát hiện vi phạm, khởi kiện sớm để đảm bảo quyền lợi.
• Khi có sự kiện bất khả kháng, cần lưu giữ tài liệu chứng minh để tạm ngừng thời hiệu.

 Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Dân sự 2015: Điều 155 – 157, 429.
• Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Điều 184, 217.
• Luật các Tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi 2017).
• Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao.

 Kết luận

Thời hiệu khởi kiện hợp đồng tín dụng là 03 năm kể từ ngày quyền lợi bị xâm phạm. Việc xác định chính xác thời điểm bắt đầu tính thời hiệu là rất quan trọng, giúp ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc bên cho vay bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tránh mất quyền khởi kiện do quá hạn. Nếu bạn đang vướng mắc về tranh chấp tín dụng, hợp đồng vay hoặc cần hỗ trợ soạn đơn khởi kiện đúng quy định, hãy liên hệ luật sư chuyên về ngân hàng – tài chính để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Hy vọng rằng những thông tin bài viết trên sẽ hữu ích cho bạn. Liên hệ Luật sư làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:

• Email: Luatminhlang@gmail.com 
• Điện thoại: 0943.640.789   (Zalo)
• Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhlang
• Website:  https://www.luatminhlang.vn/

Luật Minh Lang là một trong những Văn phòng luật sư chuyên tư vấn về luật dân sự hàng đầu tại Việt Nam. Với đội ngũ Luật sư giỏi, uy tín và chuyên nghiệp. Luật Minh Lang tự tin có thể giải đáp tất cả các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực này. Chúng tôi có thể hỗ trợ bạn giải quyết thủ tục một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam.