Tài sản ngắn hạn gồm những gì? Cách phân loại và quản lý hiệu quả 2025

Trong hoạt động kinh doanh, việc nắm rõ tài sản ngắn hạn gồm những gì có ý nghĩa rất quan trọng, bởi đây là nguồn lực tài chính giúp doanh nghiệp duy trì khả năng thanh toán, đảm bảo chu kỳ sản xuất – kinh doanh vận hành liên tục. Tài sản ngắn hạn là những khoản mục có thời gian sử dụng, thu hồi hoặc chuyển đổi thành tiền trong vòng dưới 12 tháng, hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. Việc hiểu và quản lý đúng nhóm tài sản này giúp nhà quản lý đánh giá sức khỏe tài chính, tối ưu dòng tiền và hạn chế rủi ro mất cân đối vốn. Vậy tài sản ngắn hạn gồm những gì? Cách xác định và quản lý ra sao để đạt hiệu quả cao nhất? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

 Tài sản ngắn hạn là gì?

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS), tài sản ngắn hạn là toàn bộ các khoản mục có thể chuyển đổi thành tiền, bán hoặc sử dụng trong vòng 12 tháng kể từ ngày lập báo cáo tài chính.

Nhóm tài sản này phản ánh nguồn vốn lưu động, đóng vai trò đảm bảo hoạt động thanh toán và sản xuất ngắn hạn của doanh nghiệp.

Tài sản ngắn hạn gồm những gì?

Tài sản ngắn hạn thường được chia thành 5 nhóm chính theo quy định kế toán Việt Nam, bao gồm:

Tiền và các khoản tương đương tiền

Đây là loại tài sản có tính thanh khoản cao nhất, dễ dàng sử dụng để chi trả hoặc đầu tư ngay lập tức.
Bao gồm:

• Tiền mặt tại quỹ: tiền Việt Nam hoặc ngoại tệ.

• Tiền gửi ngân hàng: tiền gửi không kỳ hạn hoặc có kỳ hạn ngắn.

• Các khoản tương đương tiền: tiền gửi có kỳ hạn dưới 3 tháng, tín phiếu kho bạc, trái phiếu ngắn hạn, chứng chỉ tiền gửi…

Ý nghĩa:
Nhóm tài sản này đảm bảo doanh nghiệp có nguồn tiền kịp thời để thanh toán chi phí, mua nguyên vật liệu, trả lương, hoặc đầu tư ngắn hạn khi có cơ hội.

Các khoản phải thu ngắn hạn

Đây là khoản mục quan trọng trong tài sản ngắn hạn, phản ánh số tiền doanh nghiệp có quyền thu hồi từ khách hàng, nhân viên hoặc đơn vị khác.

Bao gồm:

• Phải thu khách hàng: số tiền chưa thu được từ các hợp đồng bán hàng, cung cấp dịch vụ.

• Tạm ứng ngắn hạn: tiền tạm ứng cho nhân viên, nhà cung cấp.

• Phải thu nội bộ: công nợ giữa các đơn vị thành viên.

• Phải thu khác: khoản phải thu từ cá nhân, tổ chức ngoài doanh nghiệp.

Ý nghĩa:
Quản lý tốt công nợ phải thu giúp tăng tốc độ thu hồi vốn, giảm rủi ro mất khả năng thanh toán và cải thiện dòng tiền lưu động.

 Hàng tồn kho

Hàng tồn kho là nhóm tài sản chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản ngắn hạn của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất, thương mại, xây dựng.

Bao gồm:

• Nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ phục vụ sản xuất.

• Sản phẩm dở dang, bán thành phẩm.

• Thành phẩm, hàng hóa chờ tiêu thụ.

Ý nghĩa:
Hàng tồn kho thể hiện lượng vốn doanh nghiệp đang đầu tư trong quá trình sản xuất – kinh doanh. Quản lý tốt hàng tồn kho giúp tối ưu chi phí lưu kho, giảm hao hụt và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Đầu tư tài chính ngắn hạn

Đây là các khoản đầu tư có thời gian thu hồi dưới 12 tháng, được doanh nghiệp thực hiện với mục tiêu sinh lời tạm thời trong ngắn hạn.

Bao gồm:

• Mua cổ phiếu, trái phiếu ngắn hạn.

• Cho vay ngắn hạn có lãi.

• Góp vốn tạm thời vào doanh nghiệp khác.

Ý nghĩa:
Đầu tư ngắn hạn giúp tận dụng dòng tiền nhàn rỗi, mang lại lợi nhuận ngắn hạn mà vẫn duy trì khả năng thanh khoản cho doanh nghiệp.

Tài sản ngắn hạn khác

Nhóm tài sản này bao gồm các khoản mục bổ sung trong quá trình sản xuất – kinh doanh:

• Chi phí trả trước ngắn hạn (như thuê văn phòng, bảo hiểm trả trước).

• Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ.

• Ký quỹ, ký cược ngắn hạn.

Ý nghĩa:
Dù chiếm tỷ trọng nhỏ, nhóm này hỗ trợ duy trì hoạt động ổn định, giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt các khoản chi và nghĩa vụ thuế trong kỳ kế toán.

Vai trò của tài sản ngắn hạn trong hoạt động kinh doanh

Tài sản ngắn hạn là nền tảng cho hoạt động tài chính ngắn hạn và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thanh toán cũng như hiệu quả kinh doanh.

Cụ thể:

• Đảm bảo dòng tiền ổn định giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động liên tục.

• Phản ánh khả năng thanh toán nhanh, là cơ sở để ngân hàng, nhà đầu tư đánh giá năng lực tài chính.

• Tối ưu chi phí sản xuất – kinh doanh nhờ phân bổ hợp lý vốn lưu động.

• Hỗ trợ ra quyết định đầu tư và vay vốn dựa trên tỷ trọng và cấu trúc tài sản ngắn hạn.

 Cách quản lý tài sản ngắn hạn hiệu quả

Để tối ưu hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp quản lý toàn diện:

Quản lý tiền và dòng tiền

• Lập kế hoạch thu – chi chi tiết theo tháng/quý.

• Giữ mức dự trữ tiền mặt hợp lý.

• Tăng cường kiểm soát luồng tiền ra – vào để tránh thâm hụt.

Quản lý công nợ phải thu

• Đánh giá năng lực tài chính của khách hàng trước khi cho nợ.

• Thiết lập chính sách tín dụng nội bộ và quy trình thu hồi nợ.

• Sử dụng chiết khấu thanh toán sớm để khuyến khích trả nợ đúng hạn.

Kiểm soát hàng tồn kho

• Ứng dụng phần mềm quản lý kho, cập nhật nhập – xuất – tồn theo thời gian thực.

• Áp dụng phương pháp FIFO, LIFO, JIT phù hợp với mô hình kinh doanh.

• Rà soát định kỳ để xử lý hàng lỗi, hàng chậm luân chuyển.

 Đầu tư ngắn hạn hiệu quả

• Chọn công cụ đầu tư an toàn, có tính thanh khoản cao.

• Phân bổ hợp lý tỷ lệ vốn đầu tư ngắn hạn để không ảnh hưởng đến dòng tiền.

• Theo dõi sát thị trường tài chính ngắn hạn để kịp thời điều chỉnh danh mục đầu tư.

 Ví dụ thực tế về tài sản ngắn hạn

Ví dụ:
Doanh nghiệp B có bảng cân đối kế toán (đơn vị: triệu đồng):

• Tiền và tương đương tiền: 1.000

• Phải thu khách hàng: 2.500

• Hàng tồn kho: 3.000

• Đầu tư ngắn hạn: 700

• Chi phí trả trước ngắn hạn: 300

→ Tổng tài sản ngắn hạn = 1.000 + 2.500 + 3.000 + 700 + 300 = 7.500 triệu đồng.

Từ số liệu này, doanh nghiệp có thể đánh giá khả năng thanh toán ngắn hạn, cân đối vốn lưu động và lập kế hoạch đầu tư, sản xuất phù hợp.

Phân biệt tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn

Kết luận: Tài sản ngắn hạn gồm những gì?

Qua bài viết trên, có thể thấy tài sản ngắn hạn gồm những gì không chỉ là câu hỏi kế toán cơ bản mà còn là vấn đề quản trị tài chính cốt lõi trong doanh nghiệp. Tài sản ngắn hạn bao gồm tiền và tương đương tiền, các khoản phải thu, hàng tồn kho, đầu tư tài chính ngắn hạn và tài sản ngắn hạn khác. Việc quản lý hiệu quả nhóm tài sản này sẽ giúp doanh nghiệp tăng tốc độ luân chuyển vốn, duy trì thanh khoản và nâng cao lợi nhuận.

Hy vọng rằng những thông tin bài viết trên sẽ hữu ích cho bạn. Liên hệ Luật sư làm việc tại Văn phòng, chi nhánh ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nhật Bản,… theo các phương thức sau:

• Email: Luatminhlang@gmail.com 
• Điện thoại: 0943.640.789   (Zalo)
• Fanpage: https://www.facebook.com/luatminhlang
• Website:  https://www.luatminhlang.vn/

Luật Minh Lang là một trong những Văn phòng luật sư chuyên tư vấn về luật dân sự hàng đầu tại Việt Nam. Với đội ngũ Luật sư giỏi, uy tín và chuyên nghiệp. Luật Minh Lang tự tin có thể giải đáp tất cả các câu hỏi liên quan đến lĩnh vực này. Chúng tôi có thể hỗ trợ bạn giải quyết thủ tục một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam.